بررسی ساختار فعل در گویش کردی کرمانشاهی

گویششناسی به عنوان یکی از شاخههای مهم علم زبانشناسی، امروزه توجه بسیاری را به خود جلب کرده است .زبان کردی یکی از زبان های ایرانی است، که بررسی آن می تواند نتایج نظری و عملی بسیاری دربرداشته باشد. زبان کردی خود به سه شاخه ی شمالی، مرکزی و جنوبی تقسیم می شود. کردی کرمانشاهی به همراه گویش های سنجابی، کلهری و لکی در شاخه ی جنوبی قرار دارد. کردی کرمانشاهی یکی از مهم ترین این گویش هاست که می توان گفت بیشترین گویشور را در بین شاخه ی جنوبی دارد. بررسی ساختار فعل در هر زبان و گویش می تواند کلید و راهنمایی برای شناخت بهتر و دقیق تر دستورزبان باشد، زیرا دیگر عناصر جمله بر گرد فعل می گردند. در این تحقیق توصیفی سعی بر آن شده است که با دیدگاه علمی ساخت فعل به لحاظ صوری و تصریفی بررسی شود. ساخت فعل ، حتی در ساختواژه ی اشتقاقی، نیز در مواردی با نحو آمیخته است و به همین دلیل بررسی آن با دیدگاه واژ-نحوی ضروری به نظر می رسد. تصریف فعل، نیز بخش قابل توجهی از ساخت فعل را به خود اختصاص می دهد و ارتباط آن را با نحو نمی توان انکار کرد. در تصریف فعل، نحو نقش بسیار تأثیرگذار و مهمی دارد و در بخش چهارم این تحقیق تا حد امکان به بررسی آن پرداخته شده است. ساخت صوری فعل ،که در واقع جنبه اشتقاقی فعل را بیش از همه مدنظر دارد، به ساخت های مختلف فعل از جمله ساده، مرکب، عبارت فعلی، پیشوندی، پسوندی، لازم یک شناسه، افعال کمکی، ساخت های مجهول و سببی و مواردی از این قبیل پرداخته است. در بخش تصریف فعل شناسه های شخص و شمار و سیستم زمان، وجه و نمود فعل بیش از همه مورد بررسی قرار گرفته اند. مطابقه ی فاعل با فعل از جمله موارد اصلی است که در بخش شناسه ی شخص وشمار مورد توجه قرار گرفته است. در کنار این مورد پدیده های گوناگون مرتبط با تصریف فعل ازجمله همتابینی و مواردی از این قبیل بررسی شده اند. نکته ی درخور توجه در میان همه ی این موارد تصریفی بودن ساخت مجهول در گویش کردی کرمانشاهی است که شباهت زیادی به پارسی باستان دارد. بررسی تصریف فعل درکردی کرمانشاهی، با توجه به مقیاس های جهانی، نیز از مواردی است که تاحد امکان سعی شده است که مورد بررسی قرار گیرد.